موضوع مهم در مورد مراقبت از بیمار هایی که به هر دلیلی در بستر مانده اند

یعنی مراقبت از بیمار هایی که به هر دلیلی در بستر بیماری به سر می برند و از روی تخت یا از حالت درازکش نمی توانند در بیایند.

در بیمارانی که دچار CVA یا همان سکته مغزی شده اند، بیمارانی که به دلیل کهولت سن یا به دلیل ضایعه نخاعی، دچار آسیب به نخاع یا ستون مهره ها و یا بخاطر شکستگی استخوان های بزرگ ویا هر بیماری در بستر می ماند. و قادر به حرکت و ترک تخت یا بستر خودش نمی باشد. می‌تواند در خطر بروز زخم باشد.

در دسته‌ بندی جدید زخم ها و در درجه بندی زخم ها این بیماران از نظر درجه بندی زخم جز بیماران درجه صفر قرار دارند.

در مقاله دیگر میتوانیم درباره درجه بندی زخم ها صحبت کنیم که درجه یک، پوست و درجه دو تمامیت پوستی و درجه سه … اما بیمارانی که دچار زخم بستر می شوند درجه صفر تلقی می‌شود.

مراقبت از زخم

می خواهیم در مورد مراقبت از این بیمارها و جلوگیری از ایجاد زخم صحبت کنیم. اولین و مهمترین موردی که ما باید در این بیماران رعایت کنیم و به آن اهمیت دهیم. تغییر وضعیت یا change posision‌ (تغییر موقعیت مکانی) و یا چرخاندن بیمار که هر دو ساعت یکبار باید انجام شود.

با این کار ما کمک میکنیم به تقسیم فشار در بیمار به این صورت که دو ساعت بیمار به صورت طاق باز باید بخوابد. و دو ساعت به سمت چپ و دو ساعت به سمت راست حد الامکان باید این دو ساعت در هر طرف رعایت شود. مگر اینکه موانعی بر سر راه ما باشد یعنی شکستگی استخوان بزرگ یا chest tube روی یک سمت از بدن ما نصب شده باشد یا به هر دلیلی که امکان چرخیدن وجود نداشته باشد.

در هنگام چرخیدن و change position به طرف چپ یا راست نیاز به این نیست که به موازات تخت بشود. یعنی لازم نیست بیمار بطور کامل به سمت چپ یا راست بچرخد. صرف اینکه هر بیمار برای هر change position یعنی به سمت چپ یا راست فقط 45 درجه تغییر مکانی دهد.

برای اینکه بیمار بتواند در این حالت قرار گیرد،ما میتوانیم از بالشت یا پتو یا هر جسمی که پشت سر بیمار، پشت کتف های بیمار، پشت باسن بیمار و پشت زانوهای بیمار قرار بدیم تا بیمار در این حالت بماند‌.

نکته اینکه اگر بیمار را به قدری بچرخانیم که به حالت افقی دربیاید. فشار روی نقاطی مثل کرست ایلیاک یا سر تروکانتر انقدر زیاد می شود. که اون ناحیه مستعد به ایجاد زخم می‌شود.

بنابراین ما دو ساعت بیمار را طاق باز، دو ساعت به سمت چپ و دو ساعت به سمت راست بصورت 45 درجه‌ قرار می دهیم.

نکته بعدی اینکه هنگامی که ما بیمار را در حالت طاق باز قرار می دهیم باید از برداشتن فشار در ناحیه پاشنه پا ها با رعایت آفلودینگ مراقبت کنیم.

راه های کلیدی پیشگیری از زخم بستر

با رعایت تغییر وضعیت هر ۲ ساعت، استفاده از تشک‌های مواج، مراقبت روزانه از پوست و تغذیه غنی از پروتئین می‌توان از تشکیل زخم‌های فشاری جلوگیری کرد. در ادامه هر یک از این روش‌ها را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.

۱. اهمیت تغییر پوزیشن (Change Position)

• تغییر وضعیت هر ۲ ساعت ضروری است تا فشار از نقاط حساس بدن (مانند پاشنه، باسن، کتف‌ها) برداشته شود.

• پوزیشن‌های اصلی: طاقباز، چپ (۴۵ درجه)، راست (۴۵ درجه).

• استثناها: اگر بیمار شکستگی شدید، چست تیوب، یا درد غیرقابل تحمل دارد، با پزشک مشورت کنید.

۲. تکنیک‌های بالشت‌گذاری برای آفلودینگ (Offloading)

• زیر ساق پا بالشت بگذارید تا پاشنه‌ها آویزان نباشند.

• بین زانوها و قوزک‌ها بالشت قرار دهید تا از ساییدگی جلوگیری شود.

• کفش آفلودینگ: بهترین گزینه برای محافظت از پاها (از انگشتان تا زیر زانو).

۳. نقش تشک مواج در پیشگیری از زخم بستر

• تشک‌های مواج با توزیع فشار هوایی، از تمرکز فشار روی یک نقطه جلوگیری می‌کنند.

• انواع تشک:

  • تک محفظه‌ای: برای بیماران کم‌خطر.

  • چند محفظه‌ای: برای بیماران پرخطر (مانند بیماران قطع نخاع).

۴. مراقبت از پوست بیماران بستری

• پوست را تمیز و خشک نگه دارید (عرق و رطوبت باعث زخم می‌شود).

• از لوسیون‌های مرطوب‌کننده بدون الکل استفاده کنید.

• ماساژ ملایم (نه روی استخوان‌ها) برای بهبود گردش خون.

۵. تغذیه و هیدراتاسیون

• پروتئین بالا: برای ترمیم بافت‌ها.

• ویتامین C و زینک: تقویت پوست.

• آب کافی: کم‌آبی پوست را مستعد زخم می‌کند.

۶. علائم هشداردهنده زخم بستر

• قرمزی پوست که با فشار دادن سفید نمی‌شود.

• تورم، گرمی، یا ترشح از ناحیه.

• درد یا خارش در نقاط تحت فشار.

به چه صورت آفلودینگ کنیم

به این صورت که زیر ساق پا میتونیم بالش قرار دهیم تا پاشنه ها بالا قرار بگیرند و یا در پوزیشن های به سمت چپ و راست باید دقت کنیم که بین زانوها بالش قرار دهیم بین قوزک پاها بالشت قرار دهیم و یا از وسایل آفلودینگ استفاده کنیم که تقسیم فشار شود.

یکی از وسایل آفلودینگ مناسب،کفش آفلودینگ کامل پا است‌ که از قاعده انگشت ها شروع می‌شود تا زیر زانو و بعضاً تا بالای زانو قرار میگیرد که ما وقتی این کفش را استفاده میکنیم دیگر نگران قوزک پا و زانو و پاشنه نخواهیم بود.

نکته بعد در مورد استفاده از تشک مواج در مراقبت از بیمار هایی که در بستر هستند است‌.

جمع‌بندی

پیشگیری از زخم بستر در بیماران بستری نیازمند تغییر پوزیشن منظم، آفلودینگ صحیح، تشک مناسب، مراقبت پوستی، و تغذیه کافی است. با رعایت این اصول، می‌توان از عوارض جدی جلوگیری کرد.

اگر نیاز به توضیح بیشتر درباره درجه‌بندی زخم‌ها یا روش‌های درمان زخم‌های ایجادشده دارید، در مقالات بعدی بررسی خواهیم کرد.