انسولین نوورپید
انسولین نوورپید (NovoRapid) یکی از داروهای نوین و مهم در مدیریت دیابت نوع 1 و نوع 2 در افراد بزرگسال، نوجوانان و کودکان بالای یک سال است. این داروی ساختهشده به دست انسان، در دسته ی انسولینهایی با اثرگذاری و تاثیر سریع به شمار میرود که با ویژگیهای منحصر به فرد خود به کمک بیماران دیابتی آمده تا قند خون خود را به خوبی تنظیم کرده و از عوارض دیابت در درازمدت مانند آسیب به عصب و کلیه، مشکلات بینایی، حملۀ قلبی و سکتۀ مغزی جلوگیری کنند.
این انسولین حاوی ماده فعال انسولین آسپارت است و با ساختار ویژهای که طراحی شده به جذب سریع و موثرتر آن میانجامد. در ادامه، به بررسی جنبههای مختلف این دارو و اهمیت آن در درمان دیابت خواهیم پرداخت.
مصرف انسولین نوورپید
انسولین نوورپید جزو تازهترین نسل انسولینهای سریع الاثر است که به همراه رژیم غذایی، داروهای خوراکی و برنامه ورزشی برای مدیریت قند خون تجویز میشود. این دارو حدود 10 تا 20 دقیقه بعد از تزریق شروع به اثر میکند و اثر آن بین 3 تا 5 ساعت در بدن باقی میماند. نوورپید به شکل محلول تزریقی قابل تهیه فقط با نسخه است و با اشکال مختلف در ویال ها، کارتریجها (چندبار مصرف) و قلم های از پیش پر شده 100 واحد در میلی لیتر (FlexPen، FlexTouch و InnoLet) موجود است.
به شرط آموزش درست، خود بیمار میتواند آن را تزریق کند. انسولین نوورپید باید مطابق با دستور پزشک در شکم، ران، باسن و یا پشت بازو بلافاصله قبل از خوردن غذا یا در صورت لزوم بعد از غذا تزریق شود. محل تزریق باید بعد از هر تزریق تغییر کند تا از آسیب پوستی جلوگیری شود. تزریق در ورید یا عضله احتمال بروز هیپوگلیسمی را افزایش میدهد. همچنین میتوان این انسولین را به واسطه سیستمهای پمپی استفاده کرد تا انسولین به صورت پیوسته تزریق شود. به دلیل تاثیر سریع و کوتاه مدت این دارو باید با انسولینهای با اثر متوسط یا طولانی ترکیب شود.
موارد احتیاط در مصرف دارو
اگرچه به انسولین و یا هرکدام از ترکیبات به کار رفته در آن حساسیت دارید، قبل از مصرف این دارو با پزشک معالج خود در این باره صحبت کنید. تا صورت لزوم و بروز حساسیت مفرط درمان با انسولین قطع شود.
هرگونه تغییر در دوز مصرفی دارو، سازنده یا روش مصرف باید تحت نظر دقیق متخصص انجام بگیرد. تغییرهای سرخود و بدون تجویز، ممکن است منجر به عوارض خطرناکی شوند. قبل از استفاده از این دارو باید از لحاظ تغییر رنگ و سایر ویژگیها بررسی شود. اگر شرایط نگهداری انسولین (در دمای یخچال و دور از نور) به درستی رعایت نشده بود و یا قلم تزریق خرد و یا آسیب دیده بود، از تزریق خودداری کنید.
عوارض جانبی مصرف انسولین نوورپید
عوارض مصرف این دارو میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در بروز واکنشهای خفیف ممکن است در محل تزریق قرمزی، خارش و تورم رخ دهد. اگر با عوارض جدیتر نظیر افت پتاسیم در خون، افت قند خون، لرزش، تاری دید، ضعف و گرسنگی مواجه شدید فورا به پزشک خود اطلاع دهید. هایپوکالمی (سطح پایین پتاسیم در خون) میتواند منجر به گرفتگی عضلانی و تپش قلب در درازمدت شود.
برخی دیگر از عوارض انسولین نوورپید شامل اسهال، افزایش وزن، واکنشهای آلرژیک، مشکلات بینایی و احتباس آب در مفاصل هستند. توجه داشته باشید که عوارض یاد شده، نادر هستند و به ندرت در افراد دیابتی ظاهر میشوند.
همچنین این دارو در گزارشات بهداشتی تاثیر مدیریتی بهتری بر روی گلیسمی از خود نشان داده است. به دلیل برتری مزایای این انسولین به نسبت معایب آن، معمولا این دارو در جهت بهبود کیفیت زندگی در دیابتیها توصیه شده و ممانعت مصرف ندارد. در صورت اینکه هر کدام از عوارض ماندگار شدند، پزشک خود را در جریان قرار دهید.
مصرف انسولین نوورپید در بارداری و شیردهی
در آزمایشات و مطالعات انجام شده تا به امروز گزارشی در رابطه با مصرف انسولین نوورپید و تاثیر آن روی نقایص مادرزادی، صورت نگرفته است. همچنین اطلاعات کافی ناشی از تعیین دقیق اثرات این انسولین روی شیر مادر و سلامت جنین موجود نیست. اگرچه دیابت کنترل شده در مادران باردار احتمال بروز عواقب خطرناک وجود دارد .مانند سقط خود به خودی جنین، مردهزایی، زایمان زودرس و کتواسیدوز دیابتی را نیز افزایش میدهد.
سخن آخر در رابطه با انسولین نوورپید
به طور کلی انسولین نوورپید میتواند به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع در کنار دیگر داروها و تغییرات غذایی مورداستفاده قرار بگیرد. هنگامی که در رژیم غذایی یک تزریق زیرجلدی مرتبط با مصرف غذا تجویز میشود. 70 تا 75 درصد از انسولین مورد نیاز بدن توسط انسولین طولانی اثر یا متوسط اثر، و باقی از یک انسولین سریع الاثر مانند نوورپید تامین میشود. بیماران دیابتی باید توجه ویژهای به کنترل سطح قند خون خود داشته باشند و با پزشک خود دربارۀ دوز و برنامهریزی زمان تزریق مشورت کنند. برای بهرهمندی بیشتر از این دارو درک عوارض جانبی احتمالی و نحوه واکنش به سطوح مختلف قند خون ضروری و بسیار مهم میباشد. انسولین نوورپید به عنوان نمادی از پیشرفتهای علمی در جهت درمان دیابت محسوب میشود.