چهارشنبه سوری یکی از آیین‌های پاک و جشن‌های ایرانی است که از غروب آخرین سه‌شنبه ماه اسفند تا پس از نیمه شب چهارشنبه برگزار میشود.
با وجود آتش بازی‌ها و استفاده از وسایل آتش زا و منفجره اصابت ترکش‌های ناشی از انفجار مواد محترقه به چشم باعث بروز آسیب هایی در ناحیه پلک و چشم میشود گاهی حتی به نابینایی می‌انجامد.
سوختگی ممکن است به صورت بینایی یا تنفسی باشد.
سوختگی راه هوایی
سوختگی در راه هوایی می‌تواند در اثر استنشاق دود بخار هوای بیش از حد گرم بخارهای سمی و مواد شوینده غالباً در فضای بدون تهویه اتفاق بیفتد و به سرعت جریان هوا به ریه‌ها را مسدود کند و آماری حدود ۱۳ هزار تا ۲۲۰۰۰ فرد را گزارش داده‌اند.
برای امنیت راه هوایی باید اکسیژن خالص به فرد داده شود و به هیچ وجه نباید با فضای آلوده در ارتباط باشد.
سوختگی شیمیایی
سوختگی شیمیایی نیز می‌تواند به شدت به بافت‌های بدن آسیب بزند و از موادی چون مواد خورنده یا تحریک کننده از قبیل اسیدها بازها و اکسید کننده‌ها نشئت می‌گیرد این سوختگی دردناک و به سرعت اتفاق می‌افتد همچنین بدون وجود حرارت ممکن است در همان ترقه‌ها و آبشاری‌های معمولی نیز وجود داشته باشد و پس از سوختگی با مواد شیمیایی شستشوی منطقه را به مدت حداقل ۲۰ دقیقه ادامه دهید مابقی قسمت‌های سالم با مواد در ارتباط نباشند مداوم اطراف چشم‌ها را بشویید و بیمار را تا رساندن به مرکز یاری و حمایت کنید.
اقدامات پس از آتش سوزی
با وجود وسایل آتش‌زا مانند ترقه و تی ان تی، کپسولی و آبشاری ممکن است به روی لباس افتاده و باعث آتش سوزی شود در این موارد لباس فرد را سریعاً از تن خارج کنید و یک پتو روی فرد بیندازید و آتش را مهار کنید.
در روزهای چهارشنبه سوری ممکن است با پاشیدن آتش از روی وسایل مانند آبشاری و ترقه لباس به فرد بچسبد و سعی به کندن لباس نکنید و فقط همان تیکه را از اطراف قیچی کنید و هرگز فرد اتش گرفته هرگز اقدام به دوییدن نکند زیرا با راسندن اکسیژن بیشتر مقدار اشتعال و آسیب بیشتر می شود.
- با خواباندن فرد و غلتاندن او بر روی زمین هم میتوان آتش را مهار کرد
- از یخ کره و خمیر دندان استفاده نکنید زیرا باعث عفونت محل سوختگی میشود
یکی از روش های خانگی برای زخم سوختگی استفاده از سیب زمینی خام است زیرا باعث عدم تحریک شدگی پوست می شود.
محل سوختگی را شستشو دهید و با یک گاز استریل بپوشانید.
نکات ایمنی در رابطه با چهارشنبه سوری
- مواد سوختنی و ترقه را در مقادیر کمی یا انبوه هرگز در منزل نگه ندارید.
- از آتش زدن هیزم کارتون خالی در معابر و کوچه و خیابان ها خودداری کنید.
- از ریختن مواد سریع الاشتعال مانند نفت و بنزین روی وسایل و آتش خودداری کنید.
پانسمان های مورد استفاده در سوختگی
برای استفاده از پانسمان‌ها باید به عمق و اندازه سوختگی توجه کنیم برای مثال اگر زخمی حاوی عفونت بود از پماد سیلور سولفادیازین نیتروفورازون موپیروسین و مفناید میتوانیم استفاده کنیم و از بنزوکائین برای کاهش سوزش و درد.
حتما بیمار را سریعا پس از سوختگی به مرکز درمانی برسانید.
در زمان سوختگی چی بخوریم
اولین اقدام برای افراد آسیب دیده رساندن پروتئین و کالری به بدن است در بیماران دچار سوختگی میزان نیاز انرژی به 5000 الی 3500 کیلوکالری و نیاز پروتئین به 150 الی200 گرم در روز افزایش می یابد استفاده از ویتامین سی می‌تواند با کاهش سطح عفونت کمک کند و در سنتز کلاژن و عملکرد سیستم ایمنی نقش اساسی ایفا کند.
از جمله غذاهای پر پروتئین شامل گوشت ماهی تخم مرغ حبوبات و لبنیات است که در این بین نباید از احیای مایعات توسط سرم تراپی غافل شد.
ویتامین A,D در ترمیم زخم و زینک در افزایش سیستم دفاعی ترمیم بافت‌ها کمک می کند.
بعد از سوختگی نیاز به انرژی تا دو برابر افزایش می‌یابد پس نیازهای غذایی و جایگزینی و احیای مایعات باید قابل توجه قرار بگیرد.
طبق اخرین امار سال گذشته یعنی 23 اسفند 1401 آمار مصدومان کشور به 2562 نفر رسید.
11 نفر فوتی از میان این آمار اطلاع داده شده است و آمار قطع عضو به 162 نفر رسیده بوده است و 789 نفر از ناحیه چشم آسیب دیده و 594 نفر نیز دچار سوختگی شده اند. پس با رعایت موازین و دوری از ایجاد صداهای مهیب و ایجاد آتش جان خود و عزیزانمان را در سلامت کامل نگهداریم.
